Kunst en sociale cohesie

Van culturele activiteiten, met name van amateurkunst en community art, wordt verondersteld dat zij mensen met elkaar verbinden. Dit verwachte sociale effect is voor overheden één van de legitimeringsgronden om kunstparticipatie te bevorderen. Hoe verhouden kunstparticipatie en sociale cohesie zich tot elkaar? Kiest de overheid met kunstparticipatie wel het juiste instrument om sociale cohesie te bevorderen? Promotieonderzoek naar het cultuurparticipatiebeleid 2009-2012 in Nederland en de provincie Drenthe probeert daar een antwoord op te vinden. Auteur betoogt dat kunst als een vorm van spel een onderscheidend effect heeft op de houding van mensen ten opzichte van vreemde anderen. Toch blijkt dat culturele projecten niet als vanzelfsprekend verbindend werken. Als echter aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan, kan kunst die de perceptie uitdaagt, leiden tot een overbruggende houding, terwijl bevestigende kunst eerder lijkt te binden, doordat bestaande relaties worden versterkt.

In Boekman 115 is te lezen in hoeverre het culturele bestel een afspiegeling zou moeten zijn van de maatschappij, maar in het nieuwe beleidskader van het internationale cultuurbeleid worden kunst en cultuur voor het eerst ingezet als middel om bepaalde, achtergestelde groepen meer bij de maatschappij te betrekken. DutchCulture, centre for International Cooperation, selecteerde enkele culturele initiatieven in Marokko, Turkije, Rusland en Egypte, die laten zien hoe cultuur kan bijdragen aan meer bewustzijn en individuen perspectief kan bieden.

There are enormous challenges for the European Union, its value system and its Member States regarding social inclusion and cohesion, human rights, diversity and intercultural dialogue. Poverty, segregation, polarisation, an ageing society and disparities in living conditions between urban and rural spaces are some of the more pressing challenges. This report aims to show the important role that culture can play – in combination and cooperation with other sectors – in addressing these challenges, and how relevant actors can be better equipped to promote this. Guidelines for policy-makers and cultural institutions.