Aan het begin van deze eeuw opereerde in bijna elke gemeente een eigen, zelfstandige bibliotheekorganisatie – op het hoogtepunt in 1993 waren dit er liefst 607. Vanaf 2001, het begin van de zogenoemde Bibliotheekvernieuwing, werd echter ingezet op schaalvergroting door middel van fusies. Vooral tussen 2004 en 2006 nam het aantal bibliotheekorganisaties daardoor snel af: van 467 naar 238. Sindsdien laat het aantal organisaties nog jaarlijks een lichte daling zien. In 2017 waren er nog 149 bibliotheekorganisaties, een aantal dat daalde tot 146 in 2018 (CBS 2019a, KB 2019b).
Het aantal bibliotheekorganisaties staat niet gelijk aan het aantal bibliotheeklocaties, al daalt ook dat aantal de laatste jaren geleidelijk. Het aantal bibliotheeklocaties daalde tussen 2012 (het eerste jaar waarover uitgesplitste cijfers beschikbaar zijn) en 2018 van 1.674 naar 1.218 – voornamelijk door een sterke afname van het aantal bibliotheekbushaltes (KB 2019a). Niettemin is in verreweg de meeste Nederlandse gemeenten (339 van de 355) in 2019 een bibliotheekvoorziening zoals omschreven in de Bibliotheekwet aanwezig, en bleef de bibliotheek de culturele voorziening met de kortste gemiddelde reisafstand (Raad voor Cultuur 2020, KB 2019a).
In het genoemde aantal bibliotheeklocaties is het grote (en snel stijgende) aantal locaties van de Bibliotheek op school niet meegenomen. In het schooljaar 2017-2018 hadden 3.043 (van de 6.805) scholen in het primair onderwijs een Bibliotheek op school (CBS 2019b, KB 2019a).