Zwangerschap & ouderschap in de beeldende kunstsector

Verschillende krantenartikelen en publicaties uit de afgelopen jaren schijnen licht op de rol die ouderschap en zwangerschap spelen in de loopbaanontwikkeling van beeldend kunstenaars. Toch zijn er nog weinig cijfers bekend over hoe zwangerschap en ouderschap specifiek de loopbaan van autonoom kunstenaars in Nederland beïnvloeden. Om dit scherper in beeld te krijgen heeft Iris Schipper voor haar masterscriptie een onderzoek uitgevoerd naar hoe beeldend kunstenaars zelf de invloed hiervan ervaren in de beeldende kunstsector in Nederland.

Ouderschap en carrière vaak ervaren als onverenigbaar
In dit onderzoek is de vraag gesteld hoe beeldend kunstenaars zelf de invloed van zwangerschap en ouderschap op hun loopbaan ervaren. Een meerderheid vindt het ouderschap geheel of gedeeltelijk onverenigbaar met een carrière in de beeldende kunst. Vrouwelijke kunstenaars stellen vaker dat kunstenaars na het krijgen van kinderen niet meer serieus worden genomen. 55 procent van de 161 respondenten rapporteert dat hen is afgeraden om kinderen te krijgen als zij carrière wilden maken als kunstenaar. Dit advies komt het vaakst van collega-kunstenaars, maar ook van projectbelanghebbenden en docenten – en is het vaakst geadresseerd aan vrouwen.

Negatieve stereotypering en afname arbeidskansen voor vrouwen
Veel vrouwen (64 procent) ervaren negatieve stereotypering tijdens hun zwangerschap of aanstaand ouderschap, terwijl mannen vooral zeggen dit juist niet te hebben ervaren. Drie op de vier vrouwen ervaart verder dat zij als minder beschikbaar en productief worden gezien, bij mannen lijkt dit aanzienlijk lager. Wel ervaren zowel vrouwen die zwanger zijn (geweest) als partners een afname in productiviteit tijdens het aanstaand ouderschap. Vrouwen melden vaker dan mannen dat ze kwetsbaar zijn voor verlies van professionele kansen en netwerkrelaties. Ook melden zij vaker vragen over het ouderschap te krijgen van projectbelanghebbenden die als ongepast worden ervaren. De grootste groep mannen zegt dit juist niet ervaren te hebben.

Hoewel er enige mate van flexibiliteit binnen de sector bestaat – zoals projectbelanghebbenden die bereid waren om deadlines te verschuiven – is dit niet vanzelfsprekend. Verontrustend is dat ruim de helft van de vrouwen aangeeft tijdens verlof te hebben moeten doorwerken aan projecten voor projectbelanghebbenden.

Onderzoek

11 februari 2025

Download onderzoeksartikel

Auteur:
Iris Schipper

Redactie:
Maartje Goedhart, Maxime van Haeren, Stefanie Liebreks, Andre Nuchelmans (Boekmanstichting)

Uitgevoerd in het kader van een masterscriptie aan de Universiteit van Amsterdam

Boekmanstichting Kenniscentrum voor kunst, cultuur en beleid

Zwangerschap & ouderschap in de beeldende kunstsector

Onderzoek

Bekijk meer: Publicaties

Zwangerschap & ouderschap in de beeldende k...

De positie van literair vertalers

Cultuurmonitor Zeeland

Partners & subsidiënten