Aantal leden openbare bibliotheken

Tot halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw nam het aantal bibliotheekleden in Nederland vrijwel elk jaar toe, maar daarna begon dit aantal geleidelijk te dalen. Deze daling stabiliseerde in de periode 2006-2012, maar zette zich voort in de daaropvolgende jaren. In 2017 telde de bibliotheek ruim 3,7 miljoen leden, 2,1 procent minder dan in 2015 (CBS 2019).

Binnen het totale aantal bibliotheekleden vertonen de aantallen jeugdleden en volwassen leden een tegenovergestelde ontwikkeling. Het aantal volwassen leden daalde sinds 2005 vrijwel elk jaar, maar het aantal jeugdleden nam sindsdien juist toe met 18,0 procent (CBS 2019). Een verklaring hiervoor is de introductie van landelijke programma’s als BoekStart (waarin ouders van kinderen van 0 tot 4 jaar worden aangemoedigd hun kind gratis lid van de bibliotheek te maken) en de Bibliotheek op school (waarin kinderen via school lid worden van de bibliotheek) (KB 2019c).

Sinds 2006 zijn er niet alleen meer jeugdleden dan volwassenen leden, zij bezoeken de bibliotheek ook vaker dan volwassenen. Verder zijn onder de bibliotheekbezoekers vrouwen, hoger opgeleiden en mensen met een niet-westerse migratie-achtergrond in de meerderheid. Zij bezoeken de bibliotheek vooral voor het lenen van boeken, maar daarnaast bijvoorbeeld ook om informatie op te zoeken of te studeren. Ook mensen zonder lidmaatschap gebruiken de bibliotheek voor deze functies. Gezamenlijk brachten de leden en de niet-leden zo het totale aantal bibliotheekbezoeken in 2017 op 59,8 miljoen (KB 2019a, KB 2019d).

Naast het afsluiten van een lidmaatschap bij een lokale bibliotheek, is het sinds 2016 ook mogelijk om een ‘digital only’-lidmaatschap van de online bibliotheek af te sluiten. In 2017 hadden 7.000 mensen een dergelijk abonnement. Deze leden zijn niet meegeteld in het totale aantal bibliotheekleden, zoals in deze indicator gepresenteerd (CBS 2019a, KB 2019b).

Het aantal leden betreft het aantal persoonlijk geregistreerde lidmaatschappen, collectieve lidmaatschappen tellen niet mee.

Bronnen

CBS (2019a) Landelijke digitale openbare bibliotheek; gebruik, accounts en licenties.

Den Haag/Heerlen/Bonaire: Centraal Bureau voor de Statistiek.

CBS (2019) Openbare bibliotheken.

Den Haag, Heerlen & Bonaire: Centraal Bureau voor de Statistiek.

KB (2019a) ‘Bibliotheekbezoeken’.

Op: www.bibliotheekinzicht.nl, 21 november.

KB (2019b) ‘Leden van de digitale bibliotheek’.

Op: www.bibliotheekinzicht.nl, 21 november.

KB (2019c) ‘Leden van de openbare bibliotheek’.

Op: www.bibliotheekinzicht.nl, 21 november.

KB (2019d) ‘Inzicht in bibliotheekgebruikers’.

Op: www.bibliotheekinzicht.nl, 21 november.

Boekmanstichting Kenniscentrum voor kunst, cultuur en beleid

Aantal leden openbare bibliotheken

Delen

Bronnen

Notes

Partners & subsidiënten