Boekmanstichting Kenniscentrum voor kunst, cultuur en beleid

Home » Actualiteit » Verslagen » Verslag Waarde van Cultuur: Lyudmilla Petrova

Verslag Waarde van Cultuur: Lyudmilla Petrova

Op 17 mei jongstleden, de eerste, echte zomerse dag van het jaar, hield Lyudmila Petrova, onderzoeker en directeur van het Centre for Research and Education in Arts and Economics (CREARE), bij de Boekmanstichting een lezing over haar onderzoek naar de Value-Based approach (VBA). Dit is een methode om culturele en creatieve spill-overs vast te stellen en te evalueren. Onder culturele en creatieve spill-overs verstaat Petrova het proces waarbij activiteiten binnen de kunst-, cultuur- en creatieve sector invloed hebben op maatschappelijke of economisch niveau doordat bepaalde concepten, ideeën, vaardigheden en kennis in elkaar over lopen (Zie ook: www.ccspillovers.wikispaces.com). 

Over de relevantie van het onderzoek valt niet te twisten; we leven in een tijd waarin resultaten meetbaar moeten zijn en argumenten met harde cijfers onderbouwd moeten worden, vanzelfsprekend geldt dit ook voor activiteiten binnen de culturele sector. Niet geheel toevallig dat Petrova een lezing gaf in het kader van de lezingenreeks Waarde van Cultuur.

Wat is precies die waarde van cultuur en, specifieker, van culturele activiteiten? Is er sprake van kruisbestuiving tussen de culturele en creatieve industrie en andere sectoren en disciplines? En hoe kunnen we deze waarde en de effecten van deze zogenaamde spill-overs tussen sectoren meten? Dit zijn de vragen die in het onderzoek aan bod kwamen.

Op heldere wijze schetste Petrova de context van het onderzoek. Vanuit diverse culturele organisaties en de European Cultural Foundation rees de vraag wat de spill-overs binnen de culturele sector zijn en wat deze betekenen voor de sector. Een eerste inventarisatie in diverse landen leidde tot nog meer vragen, voornamelijk over de wijze van evalueren en meten. Onder leiding van Arjo Klamer, wiens boek Doing the right thing: A value based economy recentelijk is verschenen, ging Petrova met een groep mede-cultureel economen aan de slag. Samen ontwikkelden zij een methode, of, zoals zij het zelf noemen, een ‘tool’ die culturele spill-overs beter kan inschatten dan andere methodes tot nu toe konden. Daarbij was het van groot belang dat zij deze methode ook in de praktijk konden testen. Veel veldwerk dus, wat heeft geleid tot verschillende pilotprojecten, onder andere bij het festival Rotterdam Unlimited. Op deze casestudie spitste zij zich voor de lezing toe.

Foto: Erwin van Delden

Aan de hand van de pilot zette Petrova uiteen hoe het bepalen van de economische, sociale en culturele waarde van een culturele activiteit precies in zijn werk gaat en welke fasen daarbij worden doorlopen. Allereerst wordt gestart met de doelstelling (goal value). Voor Rotterdam Unlimited was dit dat zij een cultureel divers festival wilde zijn. Na een uitvoerige duiding van wat de organisatie hier precies onder verstond, stelden Petrova en haar team verschillende hypotheses op over de manier waarop deze doelstelling bereikt zou kunnen worden. Zou je bijvoorbeeld kunnen stellen dat het systematisch in aanraking komen met culturele activiteiten leidt tot nieuwe sociale interactie? Door deze hypothese te koppelen aan bepaalde spill-overs en te toetsen door middel van interviews, enquêtes en focusgroepen met interne en externe stakeholders, werden de gedeelde belangen scherp gesteld.

Na deze uitgebreide voorbereiding volgde het verzamelen van zowel kwantitatieve en kwalitatieve data van het publiek, bijvoorbeeld over hun verwachtingen van het festival. Belangrijk hierbij was dat zij twee vragenlijsten invulden, een over hun verwachting voorafgaande aan het festival en een over hun daadwerkelijke ervaring tijdens het festival, zodat deze gegevens net elkaar vergeleken konden worden. Al deze data werden geanalyseerd en aan de hand van de analyses werd geconcludeerd of en hoe het festival voldeed en bijdroeg aan de gestelde value goals en welke spill-overs daar al dan niet bij werden aangesproken.

Hoewel de Value-Based Approach tot nu toe leidt tot betrouwbare en uitgebreide evaluaties die daadwerkelijk in staat zijn om culturele waarde vast te stellen, is de methode ook tijdrovend en kostbaar. Uitvoerige voorbereiding is belangrijk en men moet zich behoeden voor het te snel trekken van conclusies, besloot Petrova.

Tijdens de discussie na afloop was er vooral belangstelling voor de technische aspecten van de methode. Zo werd gewezen op opvallende discrepanties tussen de verwachtingen en ervaringen van het publiek. Iemand in de zaal vroeg zich af waarom bezoekers van Rotterdam Unlimited de twee vragenlijsten over hun verwachtingen en ervaringen beide ná het festival invulden in plaats van één voor het festival en één na het festival. Dat laatste zou optimaal zijn geweest, gaf Petrova toe, maar bleek financieel niet haalbaar.

De Value-Based Approach vereist veel voorbereiding, vooral omdat zij niet generiek toepasbaar is, maar per onderzoek ontwikkeld moet worden. Petrova wil in ieder geval verder gaan met veldwerk om zo de diverse resultaten met elkaar te kunnen vergelijken en te onderzoeken hoe de tool in verschillende contexten werkt. Maar, sluit ze af, als geheel is de methode veelbelovend.

 

Bekijk meer: Verslagen

Partners & subsidiënten