Drie casussen waarin de publieke omroep succesvol samenwerkt met de cultuursector stonden centraal op de werkconferentie ‘Omroep en Cultuur’, die op 27 april plaatsvond in de IJ kantine in Amsterdam-Noord. De eerste is een initiatief van de AVRO Televisie en het Nederlands Uitburo, om het audiovisuele materiaal dat beschikbaar is van kunstuitingen op internet toegankelijk te maken en daarmee virtueel in te spelen op het huidige consumentengedrag. Een ander initiatief, van Radio 4 met orkesten en ensembles, is het opzetten van een Virtueel Muziekhuis, dat de schat aan archiefmateriaal van de publieke omroep moet ontsluiten. De derde casus is een serie afleveringen van Het Klokhuis rond de vijftig vensters van De Canon van Nederland, waartoe de NPS samenwerkt met het Nationaal Historisch Museum.
De kansen en knelpunten van deze aanstekelijke samenwerkingsprojecten werden uitvoerig en nauwgezet besproken door de aanwezigen uit de wereld van omroep en cultuur. De omgang met auteursrechten en de regelgeving van de Mediawet zijn hierin de grote uitdaging. Maar dit moet initiatiefnemers niet langer de lust ontnemen hun ideeën enthousiast tot ontwikkeling te brengen, zo benadrukte Bert Holvast van de Cultuurformatie. De werkconferentie, een initiatief van het ministerie van OCW, de Cultuurformatie en de Nederlandse Publieke Omroep, was een vervolg op een eerdere conferentie in juni 2008. Duidelijk werd destijds dat de genoemde problemen met rechten en regelgeving obstakels opwierpen, waarop (demissionair) minister Plasterk toezegde het beleid op dit terrein te verduidelijken. Op zijn verzoek heeft het Commissariaat voor de Media september vorig jaar de mogelijkheden voor samenwerking tussen omroep en cultuursector toegelicht in een brief met de titel ‘samenwerking publieke omroep-culturele instellingen’ en een brochure ‘publiek-private samenwerking.’
In de IJ kantine hield Madeleine de Cock Buning namens het Commissariaat voor de Media een verhelderend verhaal over de samenwerkingsvormen die de Mediawet al dan niet toestaat. Kort door de bocht is samenwerking mogelijk onder drie noemers: sponsoring, een nevenactiviteit of gelijkwaardige samenwerking. Als er tenminste aan een aantal voorwaarden wordt voldaan die door het Commissariaat worden getoetst.
Gespreksleider Hans van Beers noemde de brief waarin het Commissariaat voor de Media de samenwerkingsmogelijkheden toelicht, ‘een kille demonstratie van het feit dat kunst en televisie twee media zijn die sterk van elkaar verschillen’. Deze werkconferentie is er echter om te kijken wat er wél mogelijk is, benadrukte hij, en hoe we de samenwerking kunnen stimuleren.
‘Er is vaak veel meer mogelijk dan je denkt’, zo stelden ook Monique Vogelzang en Marjan Hammersma van respectievelijk Directie Kunsten en Directie Media, Letteren en Bibliotheken van OCW. ‘Juist in deze tijd, waarin subsidies onder vuur staan, is het van belang de krachten te bundelen. Voor de culturele sector is de televisie een belangrijke etalage en hoeder van het cultureel erfgoed. Andersom kan de cultuursector de televisieprogrammaring verrijken en specifieke publieksgroepen bereiken’.
Ruud Bierman vertelde namens de Nederlandse Publieke Omroep dat er sinds de vorige werkconferentie veel is gebeurd. Hij verwees onder meer naar contacten met Oerol, IDFA, de UITmarkt en Lowlands en het debat rond Toneel op Twee in 2009. AVRO, NPS en VPRO verzorgen veel kunst en cultuur op radio, TV en internet zijn mediapartner of sponsor bij festivals en andere evenementen. Daarnaast is er aandacht voor cultuur bij andere omroepen in programma’s als het journaal of De Wereld Draait Door. ‘Ruim 5 procent van onze televisieprogrammering bestond in 2009 uit kunstinformatie, 3,5 % uit muziek en dans, meer dan 5 % uit Nederlandse fictie en nog eens bijna 2% uit cabaret en satire’, vertelde hij.
De presentatie van de drie nieuwe casussen liet zien dat omroep en cultuursector elkaar steeds dichter naderen met zowel plannen voor programma’s als gezamenlijke initiatieven op internet. In de kwestie met de auteursrechten denkt men een stap vooruit te zetten door afspraken met koepel- en belangenorganisaties, waarin ook OCW zou kunnen bemiddelen. Ook het Commissariaat voor de Media stelt zich toegankelijk op. Madeleine de Cock Bunink nodigde de aanwezigen uit om langs te komen met plannen en te kijken wat er mogelijk is.
