Aantal winkels beeld- en geluiddragers (cd's, dvd's en/of vinyl)

Boekmanstichting Kenniscentrum voor kunst, cultuur en beleid

In de afgelopen vijftien jaar is de manier waarop cultuur geconsumeerd wordt ingrijpend veranderd. Zowel in de film- als muziekconsumptie heeft zich een ontwikkeling voorgedaan van fysieke dragers naar digitale bestanden, en van het zelf bezitten van die bestanden naar toegang via streamingdiensten. Daardoor daalde bijvoorbeeld het aantal verkochte beelddragers tussen 2005 en 2017 met liefst 82,6 procent, en het aantal verkochte muziekalbums met 79,4 procent.

Die daling had vanzelfsprekend ook gevolgen voor het aantal fysieke winkels dat deze beeld- en geluidragers verkocht. Daarnaast verdwijnen er, door een toenemend gebruik van webshops, in het algemeen steeds meer fysieke winkels uit het straatbeeld (CBS 2019). Beide ontwikkelingen samen zorgden ervoor dat het aantal winkels voor beeld- en geluiddragers terugliep van 851 in 2005 naar 173 in 2017: een daling van 79,7 procent.

Die daling was het sterkst tussen 2005 en 2013, waarna deze afvlakt en tussen 2015 en 2017 zelfs verandert in een hele kleine groei. Mogelijk hangt dit samen met de herleefde interesse in vinyl die zich in deze periode voortdoet: tussen 2013 en 2017 steeg de omzet uit vinyl met 140 procent van 7,0 naar 16,8 miljoen euro (Schrijen 2018). Ook het vanuit de Verenigde Staten overgewaaide Record Store Day, dat sinds 2010 officieel in Nederland gevierd wordt, legt de meeste platenzaken geen windeieren (Entertainment Business 2019). Daardoor staat de platenzaak de laatste jaren opnieuw in de belangstelling (zie bijvoorbeeld NOS 2018 en Olsthoorn 2018), al heeft de stijging van de vinylverkoop na 2017 niet verder doorgezet (NVPI 2020).

De data voor deze indicator zijn voor de Cultuurindex Nederland aangeleverd door onderzoeksbureau Locatus.

De peildatum voor het aantal winkels in 2017 is 1 januari 2018.

Bronnen

CBS (2019) ‘In tien jaar tijd ruim 11 procent minder winkels’.

Op: www.cbs.nl, 18 december.

Entertainment Business (2019) ‘Tien jaar Record Store Day in Nederland’.

Op: www.entertainmentbusiness.nl, 12 april.

NOS (2018) ‘Op steeds meer plekken kan je lp’s kopen en soms samen met tosti’s’.

Op: www.nos.nl, 23 april.

NVPI (2020) ‘Sterkste omzetgroei Nederlandse muziekindustrie sinds vijf jaar’.

Op: www.nvpi.nl, 2 maart.

Olsthoorn, P. (2018) ‘De lp is terug: platenzaken herrijzen uit hun as’. Op: www.intermediar.nl.

Schrijen, B. (2019) ‘Omzet muziekindustrie in binnen- en buitenland opnieuw gestegen’.

Op: www.boekman.nl, 2 april.

Boekmanstichting Kenniscentrum voor kunst, cultuur en beleid

Aantal winkels beeld- en geluiddragers (cd’s, dvd’s en/of vinyl)

Delen

Bronnen

Notes

Partners & subsidiënten