Waarom zijn de fieldlab-evenementen opgezet?
Corona heeft de evenementensector enorm hard getroffen. Dat geldt voor cultuur en sport, maar bijvoorbeeld ook voor de wereld van zakelijke congressen. We hebben daarom een groot gedeeld belang om met elkaar uit te vinden hoe we op een goed onderbouwde manier de bezoekerscapaciteit weer kunnen vergroten. Want dat is de kern van onze onderzoeksvraag: hoe kunnen we, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, op een veilige en verantwoorde manier de 1,5 meter loslaten en weer meer publiek ontvangen?
Hoe gaat dat onderzoek in zijn werk?
Met pilots – van een theatershow van Guido Weijers tot wedstrijden in het betaald voetbal, van binnen- tot buitenevenement – onderzoeken we samen met wetenschappers hoe het publiek zich gedraagt. Het publiek wordt daarvoor ingedeeld in bubbels met uiteenlopende regels en maatregelen, zoals wel of niet blijven zitten, wel of geen mondkapje en wel of geen spatscherm. Vervolgens kijken we: hoe reageren mensen? werkt de zaalindeling? houden ze zich aan de afspraken? En: volgen ze de aangegeven routes? houden ze afstand? hoe ontwikkelt zich de luchtkwaliteit? Op deze manier verzamelen we waardevolle kennis en data om in de komende tijd hopelijk verder op te kunnen schalen. Naast het gedrag doen we ook onderzoek naar onderlinge contactmomenten en contactduur. Alle bezoekers worden voorzien van een tag waarmee we hen anoniem tot op 10 centimeter kunnen volgen. We meten vervolgens met hoeveel mensen men onderling contact heeft en ook hoe lang dat duurt.
Publiek krijgt alleen toegang tot de testevenementen met een negatieve PCR-test van maximaal twee dagen oud. Na afloop worden de bezoekers opnieuw getest. Deze maken geen onderdeel uit van het gedragsonderzoek in het fieldlab.
Hoe zijn jullie tot de keuzes van evenementen gekomen?
In de beperkingen van de overheid wordt op dit moment geen onderscheid gemaakt tussen binnen- en buitenevenementen. In deze pilots doen we dat wél en we maken bovendien het onderscheid tussen passieve en actieve deelname, dus tussen kijken als toeschouwer of deelnemen doordat je zelf de dansvloer opgaat. Aanvankelijk was het kabinet terughoudend om toestemming te geven voor de experimenten met bewegend publiek, maar gelukkig heeft men toch die ruimte geboden.
Welke rol speel je als lid van de stuurgroep?
Het echte werk wordt gedaan door het programmateam dat alle onderzoeken voorbereidt en organiseert in overleg met de wetenschappelijke partners en de evenementenorganisatie die voor het programma zorgt. RadboudUMC levert de hoofdonderzoeker, TU Delft ontwikkelt een risicoanalysemodel voor evenementen en TNO levert deskundigheid op gedragsvraagstukken, om een aantal wetenschappelijke partners te noemen.
Voor de afstemming met alle betrokken partijen is een stuurgroep gevormd met vertegenwoordigers uit onder meer de evenementenbranche, de sport- en de cultuursector en de betrokken ministeries. Over de opzet van de experimenten en de resultaten houden we doorlopend contact met het RIVM, het OMT, de GGD’s, de veiligheidsregio’s en andere relevante partijen. Vanuit mijn positie zorg ik voor geregeld contact met de Taskforce Culturele en Creatieve sector.
Denk je dat dankzij de pilots de culturele sector sneller weer ‘open’ kan?
Dat hopen we natuurlijk. Iedereen heeft behoefte aan perspectief en we verwachten dat dit daarbij echt wel helpt. De onderzoeksresultaten geven het kabinet straks hopelijk wetenschappelijke onderbouwing om maatregelen te versoepelen. Dat kost nog steeds wel tijd. Het duurt na elk experiment toch zeker drie weken voor de resultaten door de wetenschappers zijn geanalyseerd en naar het OMT kunnen. En het blijft een complexe situatie. Aan de ene kant heb je tijd nodig om het onderzoek zo zorgvuldig mogelijk te doen. Aan de andere kant is de druk om te versoepelen nu al enorm groot.
Wat is de meerwaarde van de samenwerking met andere sectoren?
Het gedeelde belang om weer open te gaan is natuurlijk evident. Maar ook de samenwerking met de ministeries is erg waardevol. Dat draagt veel bij aan onderling begrip voor elkaars positie. Dat samen optrekken en zoeken naar draagvlak is typisch Nederlands. Wel kijken we ook naar ervaringen in het buitenland. Zo is er in Barcelona in januari een vergelijkbaar dance-event georganiseerd met eveneens goede uitkomsten[1]. Maar een aanpak waarbij sport, cultuur én zakelijke evenementensector zo intensief samenwerken bestaat niet in andere landen.
Komt er nog een tweede reeks experimenten aan?
We moeten niet eindeloos blijven experimenteren. Als de resultaten van deze experimenten voldoende basis bieden om te versoepelen, is verder experimenteren niet meer nodig. Als het nog wel noodzakelijk is, dan denken we bijvoorbeeld aan experimenten om de logistiek van het sneltesten verder te onderzoeken en aan opschaling: evenementen met veel meer publiek dan het nu gestelde maximum van 1.500.
Veel mensen smachten intussen ernaar om weer normaal naar het theater te gaan. Durf jij je te wagen aan een uitspraak wanneer dat weer kan?
Nee, hoe graag ik dat zou willen. Er zijn nog te veel onzekerheden in het spel. De nieuwe varianten van het virus, de logistiek rond de vaccinaties, het gegeven dat je óók als je gevaccineerd bent, je nog steeds met afstandsregels te maken hebt.
Als het eenmaal weer kan, zal het voor veel mensen ook wel wennen zijn om weer dichterbij elkaar te zijn. Ondertussen is de kwaliteit van het online aanbod, zoals bij ITA of het Nederlands Dans Theater, dit jaar enorm toegenomen. Aan de andere kant: als je ziet hoe enthousiast met name jongeren dit weekend deelnamen aan het dance-event, denk ik dat het vertrouwen van het publiek ook echt weer terug komt.
[1] https://www.cabaretinfo.nl/news/49116/Succesvol-proefevenement-in-Barcelona-geen-nieuwe-corona-besmettingen/
Beeld dance festival: Studio Gambar
Aankomend weekend vinden wederom twee fieldlab-evenementen plaats, dit keer in de buitenlucht. Op het evenemententerrein van Walibi Holland in Biddinghuizen is er op zaterdag 20 maart een openlucht dancefestival en op zondag 21 maart een popfestival. Beide festivals waren in no-time uitverkocht.
