Aandeel Nederlandse films in bruto recette bioscopen

Slechts 0,6 procent bedroeg het aandeel van de Nederlandse film in de bruto bioscooprecette in 1994: een jaar waarin films als De flat en Zicht op zee geen vuist konden maken tegen grote titels als Schindler’s List, Aladdin en The Lion King (Nederlandse Federatie voor de Cinematografie 1995). Het was gelijk ook het dieptepunt van het marktaandeel van de Nederlandse film in de bioscoop. Sindsdien steeg dit aandeel geleidelijk tot een hoge piek in 2011, toen films als Gooische Vrouwen, Nova Zembla, Sonny Boy en New Kids (Turbo en Nitro) de Nederlandse film (relatief) het beste jaar bezorgden sinds het door Turks Fruit gedomineerde 1973 (NVB et al. 2012, Schrijen 2020).

Vanaf 2016 daalde dit marktaandeel echter, en bleef het bezoek aan Nederlandse films achter bij het in totaal toegenomen bioscoopbezoek en het gestegen aantal nieuwe Nederlandse films. In 2016 bedroeg het marktaandeel van de Nederlandse film 11,4 procent, en in 2017 en 2018 liep dit nog iets verder terug naar 11,1 en 10,5 procent. 2019 liet met 10,9 procent pas weer een kleine toename van het marktaandeel zien (Schrijen 2020).

Wat precies de oorzaak is van de terugloop na 2016, is echter moeilijk vast te stellen. In het debat dat de afgelopen jaren gevoerd is over het structureel versterken van de Nederlandse film, wordt op veel verschillende ontwikkelingen gewezen, hetgeen doet vermoeden dat het waarschijnlijk om een complex samenspel van redenen gaat. Zo wordt er onder andere gekeken naar de kwaliteit van de Nederlandse film (Filmmakersinitiatief 2018), de manier waarop subsidies verdeeld worden (FDN 2018), het ontbreken van blockbusters (Cultuurindex Nederland 2018), de oververtegenwoordiging van een beperkt aantal genres (Gestel 2019), veranderende consumptiepatronen, de opkomst van streamingdiensten en buitenlandse superplatforms met (marketing)budgetten waar Nederlandse films moeilijk tegen kunnen concurreren (Rutten 2019) (Zie ook Zwart 2019).

Door een wijziging of correctie in de brondata of dataverzameling zijn één of meerdere waarden van deze indicator gewijzigd ten opzichte van de vorige editie van de Cultuurindex Nederland.

Het gaat hier om (bezoek aan) films die zijn uitgebracht door leden van de FDN. Vanaf 2010 is aan het ledenbestand een distributeur toegevoegd die vooral gespecialiseerd is in Nederlandse films. Deze distributeur was echter al sinds 2004 actief. Dit kan voor een deel de groei tussen 2009 en 2011 hebben veroorzaakt.

Bronnen

Cultuurindex Nederland (2018) ‘Gaat het écht zo slecht met de Nederlandse film?’.

Op: www.boekman.nl, 17 juli.

FDN (2018) Beperkt tot de feiten: waarom Nederlandse films slecht worden bezocht en hoe dit te verbeteren.

Amsterdam: Filmdistributeurs Nederland.

Filmmakersinitiatief 2018 (2019) Waar leggen we de lat? De resultaten van de enquête onder regisseurs, scenaristen en acteurs.

(S.l.): Filmmakersinitiatief 2018.

Gestel, M. van (2019) ‘Nederland blijft maar romkoms maken: “Was “Hartjesland” nou van jou of van mij?”’. Op: www.nrc.nl, 24 april.

Nederlandse Federatie voor de Cinematografie (1995) Jaarverslag 1994.

(S.l.): Nederlandse Federatie voor de Cinematografie.

NVB en NVF (2012) Jaarverslag 2011.

Amsterdam: Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten/Nederlandse Vereniging van Filmdistributeurs.

Rutten, P. (2019) Voor een levendige audiovisuele cultuur.

Haarlem: Paul Rutten Onderzoek.

Schrijen, B. (2020) ‘Bioscoopgeschiedenis in cijfers’.

Op: www.boekman.nl, 31 augustus.

Zwart, S. (2019) ‘Nationale filmconsumptie floreert, buitenland domineert’.

Op: www.boekman.nl, 12 december.

Notes

Door een wijziging of correctie in de brondata of dataverzameling zijn één of meerdere waarden van deze indicator gewijzigd ten opzichte van de vorige editie van de Cultuurindex Nederland.

Boekmanstichting Kenniscentrum voor kunst, cultuur en beleid

Aandeel Nederlandse films in bruto recette bioscopen

Delen

Bronnen

Notes

Partners & subsidiënten