Aandeel nieuwe Nederlandse films in totaal aantal nieuwe films

Soof 2, Brimstone en Ron Goossens, Low-Budget Stuntman: het zijn slechts drie van de 54 nieuwe Nederlandse films die in 2017 in de bioscoop draaiden. Het aandeel van de Nederlandse film in alle 371 nieuwe filmpremières bedroeg daarmee in dit jaar 14,6 procent. Voor het eerst sinds 2007 daalt deze waarde enigszins, nadat in de voorgaande periode het aantal nieuwe Nederlandse releases juist sneller steeg dan het totaal aantal nieuw uitgebrachte films (NVBF 2018).

De publicatie Film Facts and Figures van het Nederlands Filmfonds laat zien dat onder de 54 nieuwe Nederlands films 38 majoritaire (co)producties waren: films die volledig Nederlands zijn of waarin Nederlandse makers het grootste aandeel hadden. Deze films waren goed voor een productiewaarde van 74,4 miljoen euro, waarvan 23,4 miljoen euro werd terugverdiend in de Nederlandse bioscopen (Cultuurindex Nederland 2018a, Nederlands Filmfonds 2018). De totale inkomsten zullen evenwel hoger zijn, omdat films ook in andere landen en op dvd, blu-ray of streamingsplatforms kunnen zijn uitgebracht.

Hoewel het aantal nieuwe Nederlandse films sinds 2007 geleidelijk groeide, volgden de bezoekcijfers voor deze films deze ontwikkeling maar ten dele. Tussen 2008 en 2015 kende de Nederlandse film bijzonder goede jaren, waarin het aandeel van Nederlandse films in de bioscooprecette mede door blockbusters als Gooische Vrouwen en New Kids Turbo in 2011 en 2014 piekte op respectievelijk 21,9 en 19,7 procent. In 2016 zakte dit marktaandeel echter terug naar 11,4 procent: een niveau waar rondom het ook in 2017, 2018 en 2019 bleef (Schrijen 2020).

De afgelopen jaren is er dan ook veel geschreven en gesproken over mogelijke verklaringen en oplossingen voor het gedaalde bezoek aan Nederlandse films. De veelheid aan (mogelijke) oorzaken laat echter zien dat dit een complex vraagstuk is: zo wordt er onder andere gekeken naar de kwaliteit van de Nederlandse film (Filmmakersinitiatief 2018), de manier waarop subsidies verdeeld worden (FDN 2018), het ontbreken van blockbusters (Cultuurindex Nederland 2018b), de oververtegenwoordiging van een beperkt aantal genres (Gestel 2019), veranderende consumptiepatronen, de opkomst van streamingdiensten en buitenlandse superplatforms met (marketing)budgetten waar Nederlandse films moeilijk tegen kunnen concurreren (Rutten 2019) (Zie ook Zwart 2019).