Kunst als brug 
Turks-Nederlandse culturele relaties na 2000
Sanat köprüsü
2000ler sonrasında Türkiye Hollanda arasında kültürel ilişkiler
De publicatie kijkt naar wat de migrantenbeweging artistiek en cultureel voor beide landen heeft betekend. Aanvankelijk waren de naar Nederland geëmigreerde Turken cultureel nog voornamelijk op het land van herkomst en op de eigen gemeenschap in Nederland georiënteerd. Dat veranderde in de loop van enkele decennia, vooral ten gevolge van scholing en in samenhang daarmee, een toename van sociale en economische kansen.
Latere generaties Turkse Nederlanders zijn ten opzichte van hun (groot)ouders maatschappelijk vaak succesvoller dankzij integratie, gedegen opleiding en economische ambitie. Dat emancipatieproces weerspiegelt zich ook in artistieke en culturele activiteit. Veel Turkse Nederlanders dragen bij aan de ontwikkeling van het culturele leven in Nederland. Met hun inbreng kunnen zij zich onderscheiden juist omdat ze ‘bicultureel’ zijn. Ze weten zich geïnspireerd door Nederlandse culturele mogelijkheden, maar niet minder door de Turkse die zij kennen via overlevering, bloedverwanten en bezoeken aan het land waar hun (voor)ouders vandaan kwamen.
In Kunst als brug worden de culturele ervaringen van kunstenaars en culturele instellingen uit Turkije en Nederland vooral na 2000 in beeld gebracht. Het accent ligt daarbij op wisselwerkingen: hoe ervaringen, overtuigingen, vaardigheden en expressie van kunstenaars uit beide landen elkaar kritiseren of versterken, maar in alle gevallen inspireren. Dat leidt tot kunstproducten die zonder deze unieke wisselwerking nooit zouden zijn ontstaan. Het boek laat ook zien op welke plekken zij elkaar ontmoeten: in de wijk, in culturele werkplaatsen en festivals, op de reguliere podia en in musea, de media en via het onderwijs met zijn kunstvakopleidingen en in residencies.
De culturele en artistieke wisselwerkingen tussen Turkije en Nederland laten uiteindelijk twee ontwikkelingen zien. De eerste ontwikkeling is die naar een groter evenwicht. Aanvankelijk waren er aanzienlijke economische verschillen tussen beide landen en dat weerspiegelde zich in vormen van culturele onevenwichtigheid. Door emancipatie en integratieprocessen zijn die verschillen afgenomen en is er na 2000 een cultureel evenwicht bereikt, met alle artistieke rijkdom en verscheidenheid van dien. De andere ontwikkeling is die van een bilaterale naar een mondiale cultuur. Vergeleken met twintig jaar geleden hebben beide landen open economieën die sterk verweven zijn met wereldhandel. Daarmee is geleidelijk ook een einde gekomen aan de voornamelijk nationaal georiënteerde culturele stelsels. In 2012 dragen Turkije en Nederland schouder aan schouder bij aan de verdere ontwikkeling van het wereldcultuurstelsel.
De publicatie is gepresenteerd op 15 oktober 2012 in Istanbul. Bekijk hier foto’s van de presentatie.
Mogelijk gemaakt dankzij het Marmara Fonds van het Prins Bernhard Cultuurfonds
 |
Bespreking ‘Wederkerigheid’ door Annemarie Estor verschenen in: Streven, jaargang 80 (mei 2013), nr. 5 p. 473-474
