Duurzaamheid

Wat verstaan we onder duurzaamheid?

Verduurzaming wordt – in navolging van het zogenoemde Brundtland-rapport – vaak gedefinieerd als ‘een ontwikkeling die tegemoetkomt aan de levensbehoeften van de huidige generatie, zonder die van de toekomstige generaties tekort te doen’. Dat is een brede definitie, en die blijkt ook uit de zeventien Sustainable Development Goals die de Verenigde Naties in 2015 vaststelden. Ons werk sluit bij verschillende van deze doelen aan, bijvoorbeeld op het gebied van een eerlijke arbeidsmarkt en diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie. Onder het thema ‘duurzaamheid’ vangen we echter vooral onze activiteiten die betrekking hebben op ecologische verduurzaming en het klimaatprobleem. We kijken enerzijds wat cultuur kan doen om haar eigen ecologische voetafdruk te verkleinen, en anderzijds hoe cultuur anderen kan helpen of inspireren om dit te doen.

Wat hebben we al gedaan?

In 2019 voerden we samen met Bureau 8080 een surveyonderzoek uit waarin we bij wijze van nulmeting onderzochten hoe ruim 200 culturele organisaties bezig zijn met verduurzaming, en welke problemen of knelpunten zij daarbij ervaren. In 2020 volgde een nieuw onderzoek waarin we ook gemeenten meenamen, aangezien zij als eigenaar van veel cultureel vastgoed een cruciale rol in de verduurzaming van de culturele sector spelen. In 2022 herhaalden we het surveyonderzoek uit 2019, hetgeen liet zien dat de motivatie om te verduurzamen onverminderd hoog blijft, maar de voortgang in de tussenliggende jaren beperkt is geweest. In het verlengde van deze onderzoeken organiseerden we samen met Bureau 8080 in deze jaren tevens de State of Sustainability: een jaarlijks evenement om te inspireren, te informeren en te enthousiasmeren tot een steeds groenere culturele sector.

In 2021 wijdde tijdschrift Boekman het 127^ste nummer aan ‘Cultuur en Duurzaamheid’, waarin het thema vanuit veel verschillende perspectieven en delen van de culturele sector werd belicht. In het verlengde van dit themanummer verscheen bovendien een digitale Boekman Extra  over tools, gidsen en organisaties die kunnen helpen bij verduurzaming, en maakten we samen met DutchCulture de digitale talkshow Sustainability & internationalisation: an artistic dilemma or the perfect match?. Ook bundelden we cijfers en inzichten over duurzaamheid in de cultuursector in een dataverhaal voor de Cultuurmonitor. Met auteurs uit Duitsland, Finland, Nederland, Schotland, Spanje, Tsjechië en Vlaanderen maakten we ten slotte de digitale bundel Towards sustainable arts: European best practices and policies, die laat zien hoe cultuur, duurzaamheid en beleid elkaar in verschillende landen versterken.

Kennisdeling speelt een belangrijke rol in al onze activiteiten. De afgelopen jaren spraken we daarom geregeld met partners in binnen- en buitenland, en vertelden we over ons werk op nationale en internationale bijeenkomsten. Via onze kennisbank is daarnaast een grote en groeiende collectie publicaties over cultuur en duurzaamheid (digitaal) beschikbaar.

Wat doen we in 2023?

In mei 2023 publiceerden we een nieuwe publicatie waarin we per domein van de culturele sector een overzicht bieden van initiatieven, tools, publicaties en inzichten op het gebied van duurzaamheid. Deze publicatie biedt zo een staalkaart van hoe de cultuursector impact heeft op het klimaat en hoe eraan gewerkt wordt om deze impact te verkleinen. Ook bevat de publicatie vele handreikingen voor verdere verdieping.

In de cultuursector is sinds 2022 groeiend momentum voor verduurzaming zichtbaar. Zo werkt de Raad voor Cultuur aan een advies over verduurzaming voor de sector, gaat binnen het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een nieuw team zich op de verduurzaming van de sector richten, en zijn er vele initiatieven vanuit de sector. We blijven als Boekmanstichting hierbij graag in gesprek, en ondersteunen met onze kennis waar nodig en gewenst.

Ook vergeten we onze eigen organisatie niet. In 2021 hebben we eerste stappen gezet in onze verduurzaming, waaronder de overstap naar een duurzamere energieleverancier en een duurzamere papiersoort voor tijdschrift Boekman. In 2022 en 2023 vindt een grootschalige herinrichting van ons pand plaats, waarvoor we duurzaamheid als een belangrijk uitgangspunt hebben geformuleerd.